Enerji Verimliliği Nedir? Yönetmeliği Neleri Kapsar?

Enerji Verimliliği Nedir?

Enerji tasarrufu, daha az kullanmayı ifade ederken enerji verimliliği, enerjiyi daha akıllı bir şekilde kullanmayı ifade eder. Dünyanın enerji kaynakları için tehlike çanlarının çaldığını düşünürsek enerji verimliliği hakkında detaylı bilgiler edinmemizin ve uygulamaya koymamızın önemini kavrayabiliriz.

Enerji verimliliği, hizmetlerin ve ürünlerin sağlanabilmesi açısından ihtiyaç duyulan enerji miktarını azaltması hedefidir. Bir binanın yalıtım malzemeleriyle yalıtılması sonrasında daha az ısıtma ve soğutma enerjisinin kullanılmasını sağlanması şeklinde bunu açıklayabiliriz. Enerji tasarrufunda enerjinin daha az kullanılması hedeflenir. Örneğin; odadan çıkarken ışıkları kapatmak, karton ve alüminyum kutuları geri dönüşüm kutularına atmak enerji tasarrufudur. Ancak aydınlatma için led ve floresan aydınlatma kullanmak, doğal ışıktan daha fazla yararlanabilmek için tavan pencereleri kullanmak enerji verimliliği sağlayan davranışlardır.

Enerji verimliliği sağlamak için genellikle verimli teknoloji ve üretim süreci benimsenir. Bu sayede enerji kayıpları azaltılır. Gelişmekte olan ülkeler çoğunlukla enerji politikalarıyla enerji güvencesini dolayısıyla da ekonomik büyüme ve çevre koruması hedefler. 

Enerji, üretimin en vazgeçilmez temel girdisidir. Üretimde insanın hem varlığını hem de yaşam kalitesi açısından önemli bir gerekliliktir. Üretim için enerjinin yoğun olarak kullanılması birçok soruna neden oluyor. Bu sorunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Doğal kaynaklar büyük bir hızla tükeniyor 
• Doğal çevre kirleniyor 
• İklim değişiyor 
• Enerji üretmek için yüksek maliyetler ortaya çıkıyor

Yoğun enerji tüketimi nedeniyle yerkürenin her geçen yıl biraz daha ısındığını biliyoruz. Enerjinin bilinçsiz şekilde tüketilmesi bir yandan enerji kaynaklarını riske atarken diğer yandan tüketim sonucunda oluşan atıklar önemli ölçüde çevre kirliliğine neden oluyor. Enerji tüketiminin artmasına bağlı olarak oluşan çevresel sorunlar beraberinde ekonomik sorunları da getiriyor. Bu noktada enerjinin verimli kullanılması tüm dünyada önem kazanıyor. 

Enerji verimliliği sayesinde üretim, konfor ve işgücünde herhangi bir kayıp yaşamadan enerjiyi en doğru şekilde kullanmak mümkündür. Enerji verimliliği ile kullanılan enerji miktarı değil ürün başına tüketilen enerjinin azaltılması hedeflenir.

Enerji verimliliği ile yerkürenin ısınmasını azaltabilir, hatta engelleyebiliriz. Enerji kaynaklarının güvenliğini artırmak, diğer kirletici maddelerin ve sera gazlarının emisyonlarını azaltmak için en ideal yöntemlerden biri enerji verimliliğidir. Bilindiği gibi sera gazı emisyonları yerkürenin ısınmasındaki en önemli faktörlerin başında yer alır.

Enerji Verimliliği Neden Önemlidir?

• Çevresel Sürdürülebilirlik: Enerji üretimi genellikle doğal kaynakların kullanılmasını gerektirir ve birçok enerji kaynağı çevresel etkilere yol açar. Daha az enerji kullanarak aynı çıktıyı elde etmek, doğal kaynakların daha az tüketilmesine ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerin azaltılmasına yardımcı olur. Enerji üretiminden kaynaklanan sera gazı emisyonları gibi çevresel sorunlar da azalabilir.
• Ekonomik Avantajlar: Enerji maliyetleri işletmelerin ve hane halklarının bütçelerini etkiler. Daha verimli enerji kullanımı, enerji faturalarının düşmesine ve işletmelerin daha rekabetçi hale gelmesine yardımcı olabilir. Aynı zamanda enerji maliyetlerindeki düşüş, hane halklarının gelirlerini artırabilir.
• Enerji Güvenliği: Daha az enerji kullanımı, enerji arzının daha sürdürülebilir hale gelmesine yardımcı olabilir. Ülkeler enerji ithalatına bağımlıysa, enerji verimliliği arttırılarak dışa bağımlılık azaltılabilir. Bu da ulusal enerji güvenliğini artırabilir.
• İnovasyon ve Teknolojik Gelişim: Enerji verimliliği hedefleri, yeni teknolojilerin geliştirilmesini teşvik eder. Bu da daha verimli üretim yöntemleri, daha düşük enerji tüketen cihazlar ve süreçlerin ortaya çıkmasına yol açabilir. Bu tür inovasyonlar ekonomiyi canlandırabilir ve yeni istihdam alanları yaratabilir.
• Alt Yapı Gelişimi: Enerji verimliliği, enerji dağıtım altyapısının daha etkin kullanılmasını sağlar. Daha az enerji tüketimi, enerji şebekelerinin daha az yük altında çalışmasına yardımcı olabilir ve enerji kesintilerini azaltabilir.
• İklim Değişikliği: Enerji üretimi ve tüketimi, iklim değişikliğine önemli ölçüde etki eder. Fosil yakıtların kullanımından kaynaklanan emisyonlar, sera gazlarının atmosfere salınımına neden olur. Daha az enerji kullanarak emisyonları azaltmak, iklim değişikliği ile mücadelede etkili bir strateji olabilir.

Enerji Verimliliği Nasıl Arttırılır?

• İlk adım, mevcut enerji tüketiminizi değerlendirmektir. Hangi alanlarda ne kadar enerji tükettiğinizi ve kaynaklarınızı nereye harcadığınızı anlamak için bir enerji denetimi yaptırın.
• Enerji tüketiminizi düzenli olarak izleyin ve analiz edin. Bu, hangi süreçlerin veya cihazların daha fazla enerji tükettiğini belirlemenize yardımcı olacaktır.
• Enerji verimli cihazlar ve ekipmanlar kullanarak enerji tüketiminizi azaltın. LED aydınlatma, enerji verimli cihazlar ve yüksek verimli HVAC sistemleri gibi teknolojileri göz önünde bulundurun.
• Binalarınızı iyi yalıtın ve sızdırmaz hale getirin. İyi izolasyon, ısının veya soğuğun dışarı sızmasını önler ve ısıtma/soğutma maliyetlerini düşürür.
• Personelinizi enerji tasarruflu davranmaya teşvik edin. Işıkları kapatma, gereksiz cihazları kapatma veya bekleme moduna almak gibi basit adımlar enerji tüketimini azaltabilir.
• Akıllı enerji yönetim sistemleri kullanarak enerji tüketiminizi optimize edin. Bu sistemler, enerji tüketimini izlemeyi, zamanlamayı ve otomatikleştirmeyi sağlar.
• Mümkünse yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş yapın. Güneş panelleri, rüzgar türbinleri veya hidroelektrik enerji gibi kaynaklarla kendi enerjinizi üretebilirsiniz.
• Kuruluşunuz için enerji verimliliği politikaları ve hedefler belirleyin. Bu hedefler, enerji verimliliğini teşvik eder ve ilerlemenizi izlemenize yardımcı olur.
• Enerji verimliliği projelerine yatırım yapmadan önce maliyetlerini ve potansiyel enerji tasarruflarını değerlendirin. Proje geri dönüş süreleri ve tasarrufları hesaplayın.

Enerji Verimliliği Haftası

Doğa zengin kaynaklara sahiptir. Doğanın sunduğu bu kaynaklar insan faaliyetleri sonucunda her geçen gün daha fazla zarar görüyor ve tükenme riski ile karşı karşıya kalıyor. Doğanın kendini yenileyebilmesi için insanların ona kendini yenileme olanağı sağlaması gerekir. Bu nedenle sürdürülebilirlik her geçen gün daha fazla önem kazanıyor. Enerji, sürdürülebilir kalkınmanın merkezinde bulunan önemli bir unsurdur. Ancak günümüzde ne yazık ki enerji yoksulluğu çeken milyonlarca insan bulunuyor ve bu sayı da her geçen gün katlanarak artmaya devam etmektedir. 
Enerji ve doğal çevre insan canlılığının sürdürülebilmesi için önemlidir. Ancak doğal kaynaklardan üretilen enerji doğal çevrenin daha da kirlenmesine neden olmaktadır. Bu kısır döngü, en çok canlıları tehdit ediyor. Bu nedenle enerjiyi doğru ve verimli kullanmak tahmin edildiğinden daha çok önemli. Enerji verimliliği, sürdürülebilirlik kavramıyla hayatımıza giren bir kavramdır. Bundan önce daha çok enerji tasarrufu konusunda bilinç oluşturulmaya çalışılıyordu. Ancak şimdilerde gelinen noktaya bakıldığında enerji tasarrufunun tek başına yeterli olmadığını da söyleyebiliriz. Bu yüzden de enerji verimliliği bilincinin oluşturulması çok önemlidir.

Enerji verimliliğiyle ilgili farkındalık ve bilinç yaratmak adına, her yıl Ocak ayının 2.haftası “Enerji Verimliliği Haftası” olarak belirlenmiştir Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yanı sıra Enerji Verimliliği ve Çevre Dairesi tarafından her yıl bu kapsamda etkinlikler düzenlenir. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığı, Meslek Odaları, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu işbirliği çerçevesinde de etkinlikler düzenlenir. Ulusal Enerji Verimliliği kapsamında toplumsal bilinç ve farkındalık oluşturmak adına 2008 yılı da Enerji Verimliliği Yılı olarak ilan edilmiştir. 

Enerji Verimliliği Yönetmeliği Neleri Kapsar?

Enerji verimliliği, günümüzde bütün dünya ülkelerinin gündemindedir. Bu yüzden birçok ülke enerji politikaları ile enerjinin verimli tüketilmesine, yenilenebilir enerji sistemine geçişe, dünyadaki karbon salınımının azaltılmasına ve toplumsal bilincin oluşturulmasına yönelik hedefler koymuştur. Büyümek ve kalkınmak isteyen ülkeler enerjiye daha fazla gereksinim duyar. Türkiye de büyümek ve kalkınmak isteyen ülkeler arasındadır. Bu yüzden enerji verimliliği yönetmeliği ile yasal düzenlemeler yapılmış ve önemli adımlar atılmaya başlanmıştır. Ancak enerji verimliliği için birçok farklı değişkenin uyumu ve ortak bir çabası gereklidir. 

Türkiye'de enerjinin etkin bir şekilde kullanılması, enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki yükünün hafifletilmesi, çevrenin korunması ve israfın önlenmesi için 18.04.2007 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kabul edilmiştir. 02.05.2007 tarih ve 26510 sayılı resmî gazetede yayımlandıktan sonra yürürlüğe girmiştir. Bu kanunun 10 yıllık bir geçiş dönemi vardır. Kanun yayımlandıktan sonra yapılacak olan yeni binalarda çeşitli uygulamaların yapılması zorunlu tutulmuştur. Kanunda binaların yanı sıra işletmelerde, makina sanayide ve ulaşımda da çeşitli düzenlemelere gidilmiştir. Bireysel ve toplumsal bilinçlenme daha iyi bir gelecek için sorunların çözülmesinde etkilidir.

Konutlarda Enerji Verimliliği

Binalarda enerji verimliliği sağlamak için Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği hazırlanmıştır. Bu yönetmelik 5627 sayılı kanuna istinaden resmi gazetede 05.12.2008 tarih ve 27075 sayı ile yayımlanmıştır. Binalarda enerji performansı yönetmeliğinin amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Binaların bütün enerji kullanımlarının değerlendirilmesini sağlayan hesaplama kurallarının belirlenmesi 
• Karbondioksit emisyonu ve birincil enerji bakımından sınıflandırılması 
• Yeni ve önemli oranda tadilat yapılması planlanan mevcut binalar için gerekli olan minimum enerji performansının belirlenmesi 
• Yenilenebilir enerji kaynaklarının uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi 
• Soğutma ve ısıtma sistemlerinin kontrolü, binalarda uygulama esaslarının ve performans kriterlerinin belirlenmesi 
• Sera gazı emisyonlarının sınıflandırılması 
• Çevrenin korunması 
• Konutlarda enerji verimliliği sağlamak için alınması gereken önlemler şu şekilde sıralanabilir:
• Enerji verimliliğini destekleyen mimari yaklaşımların ve izolasyon uygulamalarının kullanılması 
• Aydınlatma için düşük tüketimli ampullerin tercih edilmesi 
• Evlerde kullanılan cihazların ve makinelerin enerji verimlilik sınıfı yüksek olan modellerinin tercih edilmesi

İşletmelerde Enerji Verimliliği

• İşletmelerde enerji verimliliği sağlamak için aşağıdaki detaylara dikkat etmek önemlidir:
• Temel yük tüketimini kontrol etmek 
• En yüksek kullanım aralığını belirlemek 
• Planlı bakımları periyodik olarak yaptırmak 
• Enerji verimliliği sağlayan ekipmanlar kullanmak

Sanayide Enerji Verimliliği

Doğal çevrenin zarar görmesinde ve enerji kaynaklarının azalmasında sanayi faaliyetlerinin rolü çok büyüktür. Bu yüzden sanayi alanında da enerji verimliliği önemlidir. Sanayide enerji verimliliği sağlamak için;

• İzolasyon uygulamalarının yapılması 
• Arıtma sistemlerinin kullanılması 
• Güneş enerjisinden faydalanılması
• Aydınlatma sistemlerinin yenilenmesi önemlidir.

Enerji Verimliliği Sağlamak İçin Neler Yapmalıyız?

Enerji verimliliğini artırarak enerji tasarrufu sağlamak ve çevresel etkileri en aza indirebilmek için bir dizi uygulamanın yapılması gereklidir. Enerji verimliliğini artırmaya yönelik alınabilecek önlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Enerji tüketimini minimum seviyeye indirmek için enerji bakımından verimli olan cihazları ve ekipmanları tercih etmek. 
• Güneş, su, rüzgâr ve jeotermal enerji gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak. 
• Havalandırma, ısıtma ve soğutma sistemlerini optimize etmek. 
• Çevre dostu binalar tasarlamak. 
• Enerji verimliliği çalışmaları ve etkinlikler ile bireysel ve toplumsal bilinçlenmeyi sağlamak.

Enerji Sınıflandırması

Enerji sınıfı, elektronik bir cihazı ya da aleti enerji verimliliği açısından kategorize ederek sıralayan bir ölçeklendirme biçimidir. Enerji verimliliğini ölçmede kullanılan en geçerli yöntem, enerji sınıflandırmasıdır. Enerji sınıflandırması için enerji etiketleri kullanılır. Enerji sınıfı yüksek olan cihazlar özellikle elektrikten tasarruf edilmesinde etkilidir. Enerji etiketi enerji verimlilik endeksine göre belirlenir ve enerji verimlilik endeksinde endeks değeri ne kadar düşük olursa cihaz o kadar az enerji kullanır. Enerji sınıfları Avrupa Birliği standartlarına uygun olarak belirlenmiş referans değerine göre sıralanır. 
Elektrik günümüzde her alan için en gerekli olan enerjidir. Bu yüzden elektriğin verimli kullanılması önemlidir. Elektriğin verimli kullanılması için yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Aydınlatma için kullanılan ampulleri enerji tasarrufu sağlayan ampullerle değiştirmek 
• Elektrik ve enerji kaybına neden olan cihazları kullanılmadığında kapatmak. 
• Kullanılmayan elektronik eşyaların fişini prizden çekmek 
• Enerji sınıfı yüksek olan araç ve cihazları tercih etmek. 
• Elektrik enerjisinden tasarruf etmek için özellikle beyaz eşya satın alırken enerji sınıfını göz önünde bulundurmak faydalıdır. Enerji sınıfları harfler ve sembollerle ifade edilir.

A Enerji Sınıfı

A enerji sınıfı, en yüksek verimliliğe sahip bir enerji sınıfıdır. Ev ve iş yerlerinde bu enerji sınıfına dahil olan cihazları kullanarak yüksek oranda enerji tasarrufu yapılabilir. Enerji verimlilik endeksi 41'e eşit ya da altındadır.

B Enerji Sınıfı

B enerji sınıfı, A sınıfına göre daha az verimli bir enerji sınıfıdır. Ancak elektrik tasarrufu sağlayan etkili cihazların dahil edildiği enerji verimliliği sınıfındadır. Endeks değeri 51 ile 41 arasındadır.

C Enerji Sınıfı

Enerji tasarrufu sağlama potansiyeli yüksek olan 3. enerji sınıfıdır. Orta düzeyde elektrik tasarrufu yapmaya yardımcı olan bu enerji sınıfının indeks değeri 64'tür.

D Enerji Sınıfı

Ortalamanın altında enerji verimliliğine sahip olan cihazları belirten D enerji sınıfının indeks değeri 80 ve altıdır. D enerji sınıfında bulunan cihazların kullanılması aylık elektrik tüketimini artırabilir.

E Enerji Sınıfı

Düşük enerji verimliliği sağlayan E enerji sınıfının indeks değeri 100 ve altıdır.

F Enerji Sınıfı

Bu enerji etiketi, düşük verimliliğe sahip olan cihazlarda görülür. Enerji tasarrufu için uygun değildir. İndeks değeri 125'e kadar çıkar.

HG Enerji Sınıfı

İndeks değeri 125 üzerinde olan G enerji sınıfı, verimlilik açısından en düşük enerji sınıfıdır. Faturaları ve enerji tüketimini olumsuz etkileyen bu enerji etiketine sahip olan cihazların kullanılmaması önemlidir.

Enerji Verimliliği ve Enerji Tasarrufu Arasındaki Fark Nedir? 

Enerji Verimliliği:
Enerji verimliliği, aynı işi yapmak için daha az enerji kullanımını ifade eder. Yani, bir cihaz, sistem veya sürecin ne kadar enerji harcadığına bakılmaksızın, belirli bir çıktı veya hizmet elde etmek için kullanılan enerji miktarının optimize edilmesi anlamına gelir. Enerji verimliliği, daha az enerji tüketerek aynı işlevi yerine getirebilmek için daha iyi tasarım, teknoloji ve yöntemlerin kullanılmasını içerir. Örneğin, daha verimli elektrikli cihazlar kullanarak aynı işi yaparken daha az enerji harcamak enerji verimliliği olarak kabul edilir.

Enerji Tasarrufu:
Enerji tasarrufu ise, toplam enerji tüketiminin azaltılması anlamına gelir. Bu, daha az enerji tüketerek belirli bir işi yapma amacı taşır. Enerji tasarrufu yapmak, enerji kullanımını düşürmek ve enerji faturalarını azaltmak anlamına gelir. Bu, genellikle mevcut alışkanlıkları ve cihazları değiştirerek veya daha az enerji tüketen alternatifleri kullanarak gerçekleştirilir. Örneğin, ışıkları kapatmak, araç paylaşımı yapmak veya daha az enerji tüketen cihazları kullanmak enerji tasarrufu olarak kabul edilir.

Endüstriyel Tesislerde Enerji Verimliliği İçin Öneriler Nelerdir?

Endüstriyel tesislerde enerji verimliliği artırmak için çeşitli öneriler bulunmaktadır. İlk olarak, tesisler enerji tüketimini düzenli olarak izlemeli ve analiz etmelidir. Ekipmanların periyodik bakımı da unutulmamalıdır çünkü düzensiz çalışan veya kirli ekipmanlar daha fazla enerji tüketir. Ayrıca, enerji verimli aydınlatma sistemleri kullanmak ve iyi yalıtım uygulamak enerji tasarrufunu destekler. Yeni ekipman seçerken enerji verimliliği göz önünde bulundurulmalı ve üretim süreçleri analiz edilerek daha verimli yöntemler geliştirilmelidir. Atık ısı geri kazanımı da enerji tasarrufu sağlayabilir. Çalışanlara enerji verimliliği konusunda eğitim vermek ve enerji verimliliği politikaları oluşturmak da önemlidir. Son olarak, tesisler yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak enerji tüketimini düşürebilirler.

Detaylı bilgi için lütfen iletişime geçiniz.